O ile astygmatyzm to bardzo często występująca wada wzroku, daltonizm występuje dużo rzadziej. Niemniej jednak, obie te wady refrakcji można skutecznie korygować, a co najważniejsze – nie są one chorobami, a cechami nieprawidłowo wykształconego oka, które najczęściej mają podłoże genetyczne. Same w sobie nie są niebezpieczne dla narządu wzroku, jednak niewiedza o diagnozie może bardzo negatywnie wpływać na codzienne życie – co warto wiedzieć o astygmatyzmie i daltonizmie?

Astygmatyzm – niezborność

Astygmatyzm, nazywany także niezbornością, to trzecia najczęściej występująca wada refrakcji – tuż obok krótkowzroczności i dalekowzroczności. Polega ona na deformacji oka, a konkretniej rogówki lub soczewki. Rodzajów astygmatyzmu jest całkiem sporo, jednak najbardziej znaczącym i powszechnym jest właśnie astygmatyzm rogówkowy, wynikający z braku symetrii obrotowej powierzchni rogówki, przez co wiązki światła załamują się z różną siłą i nieregularnością. Jeśli zdrowe anatomicznie oko przypomina kształt kuli, to oka astygmatyka jest piłką do rugby. Astygmatyzm objawia się przede wszystkim zniekształconym i rozmazanym polem widzenia, przy czym ulega zmianie w ciągu życia – stąd wymaga cyklicznych wizyt u specjalistów. Jakie są przyczyny astygmatyzmu? Według badań, niezborność oka jest przede wszystkim wadą wrodzoną, i co ciekawe – w mniejszym lub większym stopniu dotyczy to całej populacji, zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Natomiast astygmatyzm wtórny mogą powodować urazy lub infekcje oka. Jak objawia się astygmatyzm? Oprócz wspomnianego już zniekształconego obrazu, niezborność oka może objawiać się m.in. regularnymi bólami głowy w okolicach czoła i skroni, szybszym zmęczeniem podczas czytania, częstym mruganiem lub pocieraniem oczu, przekręcaniem głowy w celu wyraźniejszego widzenia czy problemem z wyczuwaniem przestrzeni. Nieleczony astygmatyzm może skutecznie utrudniać codzienne życie, a nawet stwarzać niebezpieczne sytuacje. Jak koryguje się niezborność? W większości przypadków wystarczy korygowanie tej wady refrakcji za pomocą okularów cylindrycznych lub soczewek kontaktowych torycznych. Obie te metody są równie skuteczne i zapewniają lepszy komfort życia. Jeśli chodzi o soczewki kontaktowe, zdecydowanie warto spróbować dać im szansę – zdarza się, że astygmatycy na własną rękę próbują nosić soczewki sferyczne, które niestety będą niewygodne i irytujące. To też jeden ze sposobów na „odkrycie” astygmatyzmu. Soczewki toryczne są skonstruowane tak, by idealnie dopasować się do zdeformowanej rogówki, co gwarantuje świetną ostrość obrazu. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o wadach refrakcji, warto poczytać blogi tematyczne (http://twojespojrzenie.pl/).

Daltonizm

Mówi się czasem, że mężczyźni nie rozróżniają kolorów, co w jakimś stopniu może być prawdą! Według badań, daltonizm, czyli wada refrakcji polegająca na upośledzeniu mechanizmu odpowiadającego za prawidłowe rozpoznawanie barw, częściej dotyka mężczyzn (w ok. 8%) niż kobiet (zaledwie 0,5%). Podobnie jak w przypadku astygmatyzmu, daltonizm ma podłoże genetyczne, chociaż część naukowców uważa, że istnieje daltonizm nabyty, którego przyczyną mogą być choroby oczu, jak np. zaćma lub ogólnoustrojowe choroby organizmu, jak nieleczona lub bardzo zaniedbana przewlekła cukrzyca. Jest kilka rodzajów daltonizmu: achromatyczny (rozróżnianie jedynie jaskrawości przedmiotów, brak rozróżniania jakichkolwiek barw), dichromatyczny (rozróżnianie wyłącznie podstawowych barw), trichromatyczny (rozróżnia się barwy, jednak w niewielkim nasyceniu), pronatopijny i deuteranopijny (najpowszechniej znany: mylenie barwy czerwonej z zieloną) lub tritanopijny (niezdolność do rozpoznawania barwy żółtej i niebieskiej). Jak widać, daltonizm ma wiele rodzajów i w ogromnej mierze przyczynia się do postrzegania świata dla osoby z tą wadą refrakcji. Wielokrotnie może powodować niebezpieczne sytuacje, szczególnie na drodze, dlatego np. znaki drogowe świetlne zawsze ustawione są w tej samej kolejności (u góry zawsze będzie czerwony, a na dole zielony). Daltonizm dość trudno zdiagnozować zwłaszcza u dzieci, a najpopularniejsze rodzaje testów to m.in. tablice Ishihary, dzięki którym określa się zdolność do rozróżniania koloru czerwonego i zielonego. Jak leczyć daltonizm? W tym momencie nie ma żadnej skutecznej metody leczenia tej wady refrakcji oprócz leczenia zapobiegawczego polegającego na korekcji barw za pomocą okularów na daltonizm.